In lụa là gì? Tìm hiểu quy trình và kỹ thuật in lụa

In lụa là một loại kỹ thuật in sử dụng khuôn in được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như thời trang, quảng cáo và sản xuất bao bì. Hiện nay, xu hướng in lụa đang phát triển mạnh mẽ nhờ công nghệ tự động hóa giúp cải thiện đáng kể chất lượng và tốc độ sản xuất. Để lựa chọn giải pháp in lụa phù hợp với nhu cầu như in áo, sản xuất quà tặng quảng cáo hay tạo ra các sản phẩm marketing sáng tạo người dùng cần hiểu rõ quy trình thực hiện từ cách chuẩn bị khuôn in, lựa chọn loại mực phù hợp đến kỹ thuật in trên từng chất liệu cụ thể.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn chi tiết về toàn bộ quy trình và cách ứng dụng kỹ thuật in lụa để đạt hiệu quả cao nhất cho từng mục đích sử dụng.

1. In lụa là gì? Đặc điểm của kỹ thuật in lụa

In lụa là một kỹ thuật in ấn sử dụng khuôn in, được cấu tạo từ tấm lưới làm bằng polyester, nylon hoặc lưới kim loại, căng trên khung gỗ hoặc kim loại. Khuôn in giúp định vị hình in, sau đó màu mực được tán đều lên bề mặt sản phẩm thông qua thanh gạt và tấm lưới in.

Tên gọi “in lụa” xuất phát từ việc ban đầu người ta sử dụng tơ lụa làm vật liệu ngăn cách giữa mực in và bề mặt cần in. Về sau, các vật liệu như vải bông, vải sợi và lưới kim loại đã thay thế tơ lụa mang lại độ bền và tính linh hoạt cao hơn. Kỹ thuật này thường được sử dụng để in lên vải, giấy, nhựa và nhiều vật liệu khác. Với chi phí đầu tư ban đầu tương đối cao nhưng chi phí sản xuất thấp khi in số lượng lớn, in lụa là lựa chọn phổ biến cho nhiều doanh nghiệp.

Ưu điểm của kỹ thuật in lụa:

• Độ bám dính của mực cực kỳ tốt, thấm sâu vào bề mặt vật liệu.
• Chất lượng in sắc nét, màu sắc tươi sáng và đồng đều.
• Tốc độ in nhanh và hiệu quả với số lượng lớn.
• Có khả năng in trên đa dạng chất liệu như vải, giấy, nhựa, kim loại.
• Khả năng in liên tục và ổn định trong thời gian dài.
• Sử dụng mực gốc nước thân thiện với môi trường.
• Chi phí rẻ khi in số lượng lớn, đặc biệt với các đơn hàng hàng nghìn sản phẩm.

Nhược điểm của kỹ thuật in lụa:

• Chi phí cao khi in số lượng ít do phải làm khuôn cho mỗi màu.
• Hình in có thể bị đứt gãy nếu lưới không được căng đúng kỹ thuật.
• Khi bị lem màu, rất khó tẩy rửa do mực đã thấm sâu vào vật liệu.
• Cần có file thiết kế vector chuyên nghiệp và thời gian làm khuôn lâu.
• Đa số sản phẩm in lụa là đơn sắc do chi phí tăng theo số màu.
• Quy trình in phức tạp và mất nhiều thời gian chuẩn bị.

2. Nguyên lý hoạt động của kỹ thuật in lụa

Nguyên lý cơ bản của in lụa là sử dụng áp lực để đẩy mực qua các lỗ nhỏ trên lưới lụa đã được tạo hình theo mẫu thiết kế. Mặc dù công nghệ in lụa hiện đại đã có máy móc tự động, nhiều cơ sở vẫn ưu tiên phương pháp thủ công để đảm bảo chất lượng và độ tinh xảo của sản phẩm.

Công cụ chính trong quá trình in là gạt mực (squeegee), được sử dụng để đẩy mực qua các lỗ trống trên lưới lụa. Thành phẩm in lụa đặc biệt phù hợp với các sản phẩm cần độ bền cao như áo thun, đồng phục, túi vải, hay các sản phẩm quảng cáo ngoài trời.

3. Quy trình in lụa như thế nào?

Quy trình in lụa là một chuỗi các bước chuyên nghiệp và tỉ mỉ để tạo ra sản phẩm chất lượng cao. Dưới đây là 8 bước cơ bản trong quy trình này:

• Bước 1: Thiết kế mẫu và tách màu
  Chuẩn bị file vector và tách riêng từng màu để in.
• Bước 2: Tạo khuôn in
  Phủ hóa chất nhạy sáng lên lưới lụa, chuẩn bị khuôn in.
• Bước 3: Phơi khuôn
  Sử dụng ánh sáng UV để cố định và tạo hình ảnh trên khuôn in.
• Bước 4: Căng lưới và định vị
  Đảm bảo độ căng của lưới phù hợp và định vị chính xác khuôn in.
• Bước 5: Pha chế mực in
  Điều chỉnh màu sắc và độ đặc của mực theo yêu cầu thiết kế.
• Bước 6: In thử
  Kiểm tra chất lượng in thử và điều chỉnh các thông số nếu cần.
• Bước 7: In chính thức
  Tiến hành in theo số lượng và yêu cầu cụ thể.
• Bước 8: Sấy khô và hoàn thiện
  Đảm bảo mực khô hoàn toàn, sau đó đóng gói sản phẩm.

4. Phân loại kỹ thuật in lụa

Kỹ thuật in lụa được phân loại theo ba tiêu chí chính: Dựa bằng khuôn in, dựa trên hình dạng của khuôn in và phương pháp in.

4.1 Bằng khuôn in

Kỹ thuật in lụa được chia thành 3 loại chính dựa trên khuôn in: in lụa thủ công, in lụa bán tự động và in lụa tự động. Mỗi loại kỹ thuật có mức độ tự động hóa khác nhau phù hợp với từng nhu cầu in ấn từ số lượng nhỏ lẻ đến sản xuất quy mô lớn. Dưới đây là đặc điểm chi tiết của từng phương pháp.

In lụa thủ công

In lụa thủ công là phương pháp truyền thống được thực hiện hoàn toàn bằng tay. Từ việc gạt mực lên khuôn in đến sấy khô đều do con người thao tác, không sử dụng máy móc hỗ trợ. Phương pháp này thường áp dụng cho các đơn hàng nhỏ, số lượng ít, đòi hỏi sự tỉ mỉ và thủ công hoàn toàn.

In lụa bán tự động

In lụa bán tự động là sự kết hợp giữa thao tác thủ công và một số công đoạn được hỗ trợ bởi máy móc hiện đại. Phương pháp này giúp giảm bớt sức lao động, nâng cao hiệu suất làm việc và tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, phần lớn quy trình vẫn yêu cầu sự can thiệp trực tiếp của con người.

In lụa tự động

In lụa tự động hoàn toàn sử dụng máy móc hiện đại để thực hiện các bước từ căn chỉnh khuôn in, gạt mực đến sấy khô. Với khả năng tự động hóa 100%, phương pháp này có năng suất in ấn cao, phù hợp với các đơn hàng số lượng lớn và yêu cầu tốc độ nhanh.

4.2 Dựa trên hình dạng của khuôn in

Dựa trên hình dạng của khuôn in, kỹ thuật in lụa được chia thành 2 loại chính:

Khuôn in lưới phẳng

Khuôn in lưới phẳng có dạng tấm, dễ thao tác và linh hoạt trong sử dụng. Loại khuôn này được áp dụng phổ biến cho các bề mặt phẳng như vải, giấy, nhựa với ưu thế phù hợp cho các đơn hàng vừa và nhỏ. Tuy nhiên, tốc độ in thường đạt mức trung bình nhưng bù lại đem đến sự đa dạng và chi tiết trong thành phẩm.

Khuôn in lưới tròn

Khuôn in lưới tròn có hình dạng hình trụ được thiết kế để in ấn lên các chất liệu có đường cong như cốc, chén, gốm sứ…. Loại khuôn này chuyên dụng cho sản xuất công nghiệp thích hợp với các đơn hàng số lượng lớn nhờ khả năng in nhanh và liên tục. Với ưu điểm nổi bật về tốc độ và hiệu quả, khuôn in lưới tròn trở thành lựa chọn lý tưởng trong các ngành sản xuất quy mô lớn.

4.3 Dựa trên phương pháp in

Dựa vào phương pháp in, kỹ thuật in lụa được chia thành 3 loại chính: in lụa trực tiếp, in lụa phá gắn và in lụa dự phòng.

In lụa trực tiếp

In lụa trực tiếp là phương pháp in mực trực tiếp lên bề mặt sản phẩm với quy trình đơn giản và nhanh chóng. Phương pháp này phù hợp với đa dạng vật liệu như vải, nhựa, giấy và thường áp dụng cho các vật liệu sáng màu như trắng, vàng để đảm bảo hình ảnh in sắc nét không bị ảnh hưởng bởi màu nền. Đây là kỹ thuật phổ biến nhất, tối ưu cho mọi số lượng đơn hàng nhờ tốc độ sản xuất nhanh và ổn định.

In lụa phá gắn

In lụa phá gắn thường áp dụng cho các sản phẩm có màu nền đậm. Kỹ thuật này giúp hình ảnh và màu sắc in rõ ràng, không bị lem hoặc nhòe mang lại sự sáng tạo và khác biệt cho thành phẩm. Đặc biệt thích hợp với chất liệu vải cotton và các đơn hàng số lượng nhỏ hoặc vừa do quy trình in phức tạp và tốc độ in chậm hơn.

In lụa dự phòng

In lụa dự phòng là phương pháp tạo một lớp nền trước khi in chính, giúp tăng độ bền, sắc nét và cải thiện chất lượng hình ảnh. Phương pháp này được ưu tiên sử dụng khi màu nền sản phẩm không phù hợp với kỹ thuật in khác đảm bảo độ bám màu lâu dài và hình ảnh in rõ nét. Dù tốc độ in ở mức trung bình, kỹ thuật này thích hợp cho cả đơn hàng nhỏ lẫn lớn, đặc biệt với các sản phẩm yêu cầu chất lượng cao.

5. In lụa cần những yếu tố nào?

Để có một ấn phẩm in lụa hoàn hảo, cần chuẩn bị đầy đủ các yếu tố và dụng cụ sau:

• Vật liệu cần in: Đây là bề mặt mà bạn sẽ in hình ảnh hoặc thông tin lên bao gồm vải, giấy, cao su, thủy tinh, da và kim loại. Mỗi vật liệu yêu cầu loại mực in và kỹ thuật phù hợp để đảm bảo độ bền và chất lượng bản in.
• Khuôn in: Khuôn in thường được làm từ gỗ hoặc kim loại, có hình vuông hoặc chữ nhật. Khuôn có tác dụng cố định lưới in và chứa mực, giúp mực đi qua lưới và thấm xuống bề mặt vật liệu cần in.
• Phần lưới in: Lưới in là yếu tố quan trọng để tạo ra hình ảnh hoặc thông tin trên vật liệu. Lưới thường làm từ polyester hoặc nylon và có độ mịn khác nhau tùy thuộc vào yêu cầu chi tiết của bản in.
• Mực in: Mực in được sử dụng trong in lụa có thể là mực nước hoặc mực dầu, tùy vào vật liệu cần in. Mực phải đủ đặc và không quá loãng để đảm bảo chất lượng in ấn sắc nét.
• Thanh gạt: Thanh gạt là dụng cụ dùng để ép mực qua lưới in, giúp mực thấm đều lên bề mặt vật liệu. Thanh gạt có thể được làm từ cao su hoặc nhựa, với độ cứng và kích thước tùy thuộc vào loại mực và vật liệu in.
• Bàn in: Bàn in là nơi đặt vật liệu cần in và khuôn in. Bàn cần phải vững chắc và có thể điều chỉnh để đảm bảo việc in ấn chính xác và đều màu.

6. Ứng dụng của in lụa trong thực tế

Sau đây là 6 ứng dụng phổ biến của in lụa:

• Ngành may mặc: Sử dụng để in áo thun, đồng phục, túi vải và các sản phẩm thời trang khác.
• Quảng cáo: Tạo biển hiệu, băng rôn, poster và các vật phẩm truyền thông sáng tạo.
• Công nghiệp: In trên bao bì, nhãn mác và các sản phẩm đặc biệt như thùng, chai lọ, gạch, kim loại, nhựa.
• Marketing: Sản xuất quà tặng quảng cáo, vật phẩm khuyến mãi, hoặc các sản phẩm độc quyền theo yêu cầu.
• Mỹ thuật: Tạo ra tranh nghệ thuật, sản phẩm thủ công, và các vật dụng trang trí độc đáo.
• In ấn đặc biệt: Đáp ứng nhu cầu in thiệp cưới, biểu mẫu giấy tờ với số lượng ít, đồng thời được ứng dụng cho các kỹ thuật bổ sung như phủ UV cục bộ, làm thẻ cào.

Một số kỹ thuật in khác bạn có thể tham khảo qua: In chuyển nhiệt, In kỹ thuật số, In pet, In uv, In phun, In offset, In Flexo, In ống đồng, In typo

7. Một số câu hỏi thường gặp về kỹ thuật in lụa

Có thể sử dụng in lụa áo thun hoặc túi vải không? 

Có, in lụa là phương pháp tốt nhất cho áo thun và túi vải, mang lại độ bền cao và màu sắc tươi sáng.

Giá in lụa áo thun hiện nay là bao nhiêu?

Giá dao động từ 15.000đ đến 50.000đ/áo, phụ thuộc vào số lượng đặt hàng, số màu in và kích thước thiết kế.

In lụa có bền không?

Có. In lụa rất bền, có thể giặt nhiều lần mà không bị phai màu khi sử dụng mực chất lượng cao và quy trình in đúng kỹ thuật.

Kỹ thuật in lụa là một trong những phương pháp in ấn phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Với đa dạng ứng dụng và chi phí hợp lý khi in số lượng lớn, in lụa đáp ứng tốt nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng. Việc hiểu rõ quy trình và đặc điểm của từng loại kỹ thuật in lụa sẽ giúp bạn lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho dự án của mình.